UNIDADE 1: A fortuna da Mitoloxía Grega

 INTRODUCIÓN Á MITOLOXÍA

QUE VÉN SENDO UN MITO?

COSMOGONÍA: CAOS E XEA

 TITÁNS E TITÁNIDES... 

TITATOMAQUIA

UNIDADE CERO: Memoria et cultura

  

A dependencia da memoria que toda cultura ten está intimamente relacionada coa capacidade do ser humano de exercer a súa identidade.  A identidade é unha marca social. Todas as persoas precisan da identidade, aínda que esa necesidade non require ser consciente dela e, moito menos, das dimensións culturais complexas da nosa forma de ver o mundo. Esa extensión que denominamos universal, realmente non é tal, senón que é para nós, nados en Galicia, o reflexo dunha cultura occidental ou europea tamizada polo lugar onde nacemos e aprendemos da vida.    Ti es unha persoa do planeta Terra, mais a túa condición de galega, peninsular e europea, á vez, determina a túa identidade. Esta materia trata disto, de facer memoria para tomar conciencia dunha parte esencial da túa personalidade, da chamada Cultura Clásica, un achegamento fiel e cómplice para quen desexa coñecer a persoa que estamos construíndo. Ao cualificala de Clásica a esta faceta da cultura, estámola asociando ao afán de ser modélica e básica, referencial e inescusable.  Mais todo é discutible, mesmo é importante caer na conta de que a cultura debe ser inconformista, cuestionable e crítica consigo mesma. De aí que o apelido Clásica tentemos buscarlle outras aplicacións e debamos indagar solucións inusitadas.    

Esta materia procura logo a empatía co edificio que estás a levantar. Poderá esta casa do saber de min, de nós, como todas as casas, estar mellor ou peor rematada, máis ou menos decorada, responderá todo isto ao esforzo que poñamos nesta empresa.  É vital a curiosidade por coñecermos a nós mesmos, esencial escoitar e debater. Atopar o camiño pertinente por andar, un percorrido que como toda viaxe pode ser detallada ou vivida de formas diferentes, unha excursión de fondura variable en función dos intereses de cada quen e cuxos resultados serán polo tanto felizmente diversos, ineludiblemente particulares. Dispón a túa vontade e boa viaxe!

COMEZAMOS: 1ª reflexión:

 "Nunca máis escaparemos a eses gregos"

 Unha meta dar as Grazas a GRECIA nun vídeo colectivo procurando antes argumentos suficientes:

Alfabeto grego

O marabilloso invento das letras

Sócrates e a escritura

Cal é a lingua nai do grego e do latín?

Que hai do noso?

O meu nome e a cultura clásica

Rematamos esta Unidade 0 pensando con que formato ou formatos quero ir recompilando o meu traballo con esta materia para poder avaliar a miña intervención neste proceso de memoria e cultura que acabamos de emprender.

A LECTURA que HABITA EN MIN

 Como proposta final do curso tres lecturas clásicas vidas da Grecia Antiga e da Roma imperial que esperan instalarse no teu interior para seguir amoblando o teu fogar aberto á cultura:

Recomendamos a lectura da poeta máis antiga que se coñece: SAFO na edición comentada pola especialista Aurora Luque: 

Unha novela áxil sobre  a Romanización da Gallaecia: As murallas de Berxida de Fernando Cerezales

A medio camiño entre o ensaio devoto da cultura grega e a súa poesía creativa de Sophía de Mello en portugués, un libro de culto consultado no presente curso e que vale por dous: 

Para quen aínda entre estas propostas non atopase unha lectura axeitada no seguinte enlace quedan outras propostas xa ofrecidas no curso 23/24

OBXECTIVO SEGUIR APRENDENDO

 Insistimos nunha idea que comentamos ao comezar o curso, a Cultura Clásica dá para algo máis qu eun curso, vai quedar moito por coñecer. ese interese por aprender é logo algo que podedes poñer en práctica nesta recta final de curso. Para abordar unha serie de traballos fin de curso vou indicar unha serie de preferncias, sempre co noso blog como punto inicial e de fonte de consulta. Propostas as seguintes:

1º/ Unha boa idea é darlle unha visualización ao visto nestas tres avaliacións e traballar sobre algún aspecto enunciado durante o curso, pero que non foi desenvolto como a ti che gustaría, unha oportunidade de afondar e indagar algo novo mais desta vez sendo eu propio o motor do proceso.   

2ª/ O teatro grego dá moito xogo como fórmula para abordar temáticas universais que se concretan nos nosos días usando personaxes e tramas clásicas. Indagar sobre como se producen estas adaptacións a día de hoxe, pode ser un bo tema.

3º/ Hai xente na aula que non leu nin afondou no posible movemento de rebeldía feminina na Atenas do século V a. n.e. Non estaría mal usar este asunto como traballo de investigación.  

4º/ As Olimpíadas foi un deses temas que nos quedou a medias, hai diversos aspectos por desenvolver, todos moi interesantes. Orixe das probas olímpicas. O espido nas olimpíadas e a escultura grega... 

5º/ A democracia é outro dos grandes inventos gregos sobre os que apenas indagamos. Como entendían a democracia os atenienses, que diferenzas existen coas democracias actuais...

6º/ Sempre hai personaxes de interese sobre os que non se falou nada ou pouco: un par de nomes relacionados coa filosofía e a ciencia: Sócrates e Hipatia.

7º/Non gravamos o vídeo dándolle as grazas en galego a Grecia, logo tamén podemos preparar un guión xeitoso e creativo para realizar esa gravación. Sería unha fórmula interesante de rematar este curso dun xeito circular.  (Primeira entrada do curso na que está o vídeo) 

CONTIDOS 3ª AVALIACIÓN

A ANTIGA GRECIA DA IDADE ESCURA Á CLÁSICA

AS OLIMPíADAS

O espazo de Olimpia

Mitoloxía e orixe das Olimpíadas

O ORIXE DO TEATRO GREGO 

Visualizar unha traxedia e coñecer argumentos de Edipo Rei e Antígona.

Lembra Edipo Rei:

Laio e Iocasta, reis de Tebas, teñen un fillo

Pero os pais abandonan a Edipo coa idea que morra 

porque un augurio dicía que ía matar ao seu pai e casar coa súa nai 

Edipo medra como fillo (adoptado sen el sabelo) dos reis de Corinto,

pero un día acorda ir a Delfos a preguntar sobre o seu destino, 

cando escoita que vai matar ao seu pai e casar coa súa nai

decide non volver a Corinto para evitar que aquilo se cumpra.

 

De camiño a calquera outra cidade atópase cun home 

que non lle deixa proseguir e Edipo non quere volver atrás, 

entón mátao e pode seguir así afastarse de Corinto

Na entrada de Tebas mata á Esfinxe descifrando o seu acertixo,

 e liberando a poboación deste mostro.

En agradecemento casa con Iocasta, a viúva do rei de Tebas.

Anos despois Tebas sofre unha peste e Edipo Rei 

interroga ao adiviño sobre as causas da mesma, 

este lle revela que debe castigar ao asasino de Laio

anterior rei de Tebas, que morrera nun cruce de camiños.

Iocasta ao saber que o asasino foi Edipo e entender,
polo que vai dicindo Edipo, que está casado
co seu fillo decide rematar coa súa vida
o que provoca que Edipo
caia na conta xa lamentablemente tarde de todo o que ocorreu. 

As comedias gregas como eran? Argumentos de Asambleístas e Lisístrata.

O teatro e as mulleres: Houbo unha rebeldía feminina na Atenas democrática?

PLAN LECTOR: As troianas, de Eurípides

A ANTIGA GRECIA NA IDADE ARCAICA E CLÁSICA:

 

DA IDADE ESCURA Á GRECIA CLÁSICA

O MUNDO OLÍMPICO ERA UN MUNDO MASCULINO? 

A ORIXE DO TEATRO EN GRECIA

Para saber como nace o teatro en Grecia e a súa evolución desde un ritual relixioso de culto a Dionisos debemos viaxar á Atenas de 2600 anos atrás. Farémolo a través do seguinte enlace: 

 A ORIXE DO TEATRO 

VISUALIZAMOS UNHA TRAXEDIA

I-    Lectura ANTÍGONA, é unha obra de _____________________

I)   Cal é o punto de partida da obra que se desenvolve en_________? Lembra as palabras iniciais de Creón.                 

II)                   Define a Ismene e a Antígona:

III)                  En qué consiste o agón entre Antígona e Creón? Por qué discrepan Creón e Antígona.

 .

IV)                 Por qué  Creón menosprecia as palabras de Hemón:

V)                   Resume o final da traxedia a partir da discusión de Creón co adiviño Tiresias.

VI- Reparamos nos coros de Antígona: Como aparecían na versión que visualizamos?

"Moitos son os misterios, pero nada máis misterioso que o ser humano...de só un mal non escapa, o da morte."

VII- Por que podemos representar a Antígona como unha muller do século XX ou XXI? Razóao con máis dun argumento.

AGORA TOCA UNHA COMEDIA

CUESTIÓNS: 

1º Procura un argumento de Lisístrata ou da Asemblea de mulleres. ambas comedias de Aristófanes e lembra que naquel momento, cuando se representaron por vez primeira, Atenas estaba realmente en guerra con Esparta. 

2º Habería tamén en Atenas algunha muller tremendamente interesante que puidese servir de modelo, inspiración e de crítica a Aristófanes para escribir estas obras? Indaga sobre a figura de Aspasia